Bu yöntem, California Üniversitesi psikologlarından Dr. Ivar Lovaas tarafından geliştirilmiştir. Davranışçı yöntemde her bir davranış alt basamaklara ayrılarak öğretilmeye çalışılmaktadır. Bu yöntemde, sistemli bir gözlem ve kayıt tutma ile kazandırılmak istenen ya da azaltılmak istenen davranışlar belirlenir. Belirlenen davranışlara müdahalede bulunulur, aynı gözlem ve kayıt tutma yöntemleri ile müdahalenin etkinliği değerlendirilir. Bu eğitim yönteminde, eğitimcinin önemi büyüktür. Bireysel eğitim ile sosyal davranış, taklit, bağımsız oynama becerisi, öz bakım becerileri, dikkat ve dil kullanımı gibi becerilerin arttırılması, öfke nöbetleri, kendine ve çevresine zarar verici davranışlar ve yineleyici davranışlar da azaltılmaya çalışılmaktadır. Bu yöntemde, davranışın nedeni kişilerde değil, kişinin çevreyle etkileşiminde görülür. Bu yöntemde eğitim sonrası elde edilen sonuçlar bilimsel çalışma ile başarısını kanıtlayan yöntem olarak dikkat çeker. Uygulamalı davranış analizinde aşağıdaki yaklaşımlardan faydalanılır.

Ø Ayrık Denemelerle Öğretim

Lovaas Yöntemi olarak da adlandırılan ayrık denemelerle öğretim, temeli uygulamalı davranış analizine dayanan geleneksel öğretim yöntemlerinden biridir. Ayrık denemelerle öğretimde, çocuğa bir soru, yönerge ya da araç yöneltilir. Karşılığında çocuktan bir tepki beklenir; doğru tepkiler ödüllendirilir, yanlış tepkiler ise düzeltilir. Örneğin; uygulamacı çocuğa elindeki topu göstererek “Bu nedir?” diye sorar. Ardından çocuktan bir tepki vermesi beklenir. Çocuğun verdiği doğru tepkiler ödüllendirilir, yanlış tepkiler ise düzeltilir ya da soru yeniden sunulabilir. Ayrık denemelerle öğretimde çocuk ipuçları yardımıyla belli davranış ya da becerileri yapar duruma geldiğinde ipuçları yavaş yavaş ortadan kaldırılır. Bu yöntem yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklara taklit, eşleme, alıcı dil, oyun, öz bakım becerilerinin kazandırılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Ø Fırsat Öğretimi

Fırsat öğretimi yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklara dil ve iletişim becerilerinin kazandırılmasına ya da bu becerilerin geliştirilmesine yönelik kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde de ayrık denemelerle öğretim yönteminde olduğu gibi uygulama art arda yapılan denemelerle sunulur. Ancak ilk girişim çocuk tarafından başlatılır ve çocuğun bu iletişimsel çabası pekiştirilir. Bu yöntemde çocuğun iletişim girişiminde bulunmasına zemin hazırlayacak çevresel düzenleme yapılır. Örneğin çocuğun görebileceği fakat ulaşamayacağı yere çok sevdiği bir oyuncak konulur. Çocuk oyuncağa uzanma girişiminde bulunduğunda uygulamacı “Ne istiyorsun?” “Bunu mu istiyorsun?” gibi sözel ifadelerle çocuğun başlattığı iletişim girişimini genişletmesini sağlar. Bu aşamada çocuktan biraz daha gelişmiş iletişimsel davranışlar beklenir ve gereken durumlarda model olunur. Çocuktan doğru tepkiler alınamazsa uygun sözel ifadeler kullanılır ya da ipuçları sunulur. Eğer çocuktan uygun iletişim tepkisi alınırsa, uygulamacı tepkinin doğruluğunu onaylayarak çocuğun istediği nesneyi sunar.

Ø Yanlışsız Öğretim

Yanlışsız öğretim tekniği geleneksel yöntemlere göre daha az hatanın gerçekleştiği varsayılan yöntemdir. Bu öğretim; hata düzeyinin düşük olması, bireyin daha fazla pekiştireç alması, öğrenen ile öğreten arasında olumlu etkileşim kurulması nedeniyle öğretim sırasında uygun olmayan davranışlar daha az ortaya çıkar. Bu öğretim yöntemi; tepki ipuçlarının sunulduğu ve uyaran ipuçlarının kullanıldığı öğretim yöntemlerinden oluşmaktadır.

a. Tepki İpuçlarının Sunulduğu Öğretim Yöntemleri

§ Sabit Bekleme Süreli Öğretim

§ Eş Zamanlı İpucuyla Öğretim

§ Artan Bekleme Süreli Öğretim

§ Davranış Öncesi İpucu ve Sınamayla Öğretim

§ Davranış Öncesi İpucu ve Silikleştirmeyle Öğretim

§ Aşamalı Yardımla Öğretim

§ İpucunun Giderek Artırılmasıyla Öğretim

§ İpucunun Giderek Azaltılmasıyla Öğretim

Uyaran İpuçlarının Kullanıldığı Yöntemler

İpucunu Silikleştirmek

İpucuna Şekil Vermek

Hedef Uyarana İpucu Eklemek

Ø Replik Silikleştirmeyle Öğretim

Bu yöntem çocuklara etkileşime girme, sohbet başlatma ve sürdürme becerilerini öğretmek amacıyla kullanılır. Replikler, yaygın gelişim bozukluğu olan çocukların sohbet başlatmalarına ya da sürdürmelerine yönelik yazılmış ya da ses kaydı yapılmış sözcük, ifade ve cümlelerdir. Örneğin; replikler “hop”, “oyuncakları seviyorum” yemek masası beyaz” “Salı günleri alışverişe gidiyorum” “parka gitmeyi seviyorum” şeklinde olabilir. Öğretilmesi hedeflenen replikler çocuk okumayı bilmiyorsa ses kayıt cihazına kaydedilir; okuma biliyorsa kartlara yazılır. Önce duruma uygun replikler çocuğa model olmayla öğretilir. Daha sonra repliklerin silikleştirilmesine son sözcükten başlanır. Örneğin “Parka gitmeyi çok severim” repliği “Parka gitmeyi çok….”, “Parka gitmeyi….”, “Parka….” ve “……….….”şeklinde silikleştirilir. Yaygın gelişim bozukluğu olan çocuklar replik tamamen silikleştirildiğinde kendiliğinden replikleri tekrar etmeye ve yeni sözcükler üretmeye başlarlar